9 maart 2022
Om te kunnen vluchten heb je wat geld nodig, een stel
redelijke kleren en het liefst een identiteitsbewijs. Ook
is het handig als je kunt lezen en schrijven.
Een grote groep mensen in Oekraïne ziet geen kans
aan deze voorwaarden te voldoen. Officieel telt het
land 47.000 Roma, schattingen spreken over 200.000
tot 400.000 personen. Zelf ben ik nooit in Oekraïne
geweest, maar in buurland Roemenië heb ik twintig
jaar lang vrijwel jaarlijks Roma thuis bezocht. De
situatie in Oekraïne lijkt niet heel anders. Hoewel
sommige Roma zich hebben kunnen onttrekken aan
de armoede, leven de meeste in krotten aan de rand
van steden en dorpen. Een behoorlijk aantal staat niet
eens in het bevolkingsregister. Op de geschiedenis van
Oekraïne hebben ze geen invloed gehad, in het
historische overzicht ‘Grensland’ van Marc Jansen
komen ze alleen even voorbij in het hoofdstuk over de
massamoord tijdens de Tweede Wereldoorlog. Verder
vergeet Jansen de Roma bij zijn opsomming van
etnische groepen in Oekraïne.
Ook in de nieuwsberichten over de huidige oorlog lees
ik niets over Roma, behalve op de website van Al
Jazeera, die meldt dat Roma die de luxe hebben om te
kunnen vluchten van de andere vluchtelingen worden
gescheiden en apart worden ondergebracht.
Deze foto maakten we in Roemenië bij een gezin in
hun enige kamer. Dergelijke leefomstandigheden vind
je onder de Oekraïense Roma ook.