31 oktober 2024
Tijdens het schrijven van een essay voor NRC ontdekte ik
Erich Fromm, een Duitse denker van joodse afkomst die
ruim voor de Tweede Wereldoorlog uitweek naar de VS. Ik
had natuurlijk al wel van hem gehoord en dacht dat hij een
Freudiaans psychoanalyticus was. Dat blijkt niet helemaal
te kloppen, hij is vooral een milde humanist die zoveel
inzicht tentoonspreidt dat ik er troost uit kan putten, en
zelfs een heel klein beetje hoop. Fromms manier van
denken is tijdloos, een boek als ‘Een kwestie van hebben of
zijn’ (1976) lijkt nu geschreven. Op het snijvlak van
psychologie, filosofie en sociologie onderzoekt hij waarom
de mens handelt zoals hij handelt. Mij geeft hij daarmee
handvatten om deze verwarrende wereld beter te
begrijpen.